Hacıbektaş Veli Müzesi
Nevşehir’den 45 km ızaklıkta yer alan Hacıbektaş ilçesi, yalnızca Kapadokya bölgesi için değil, Tüm Türkiye için önemli sayılan bir merkez. Böylesine önemsenmesinin nedeni, ilçeye adını veren büyük düşünür Hacı Bektaş-ı Veli. İslam felsefecisi, tasavvuf adamı ve Bektaşiliğin kurucusu…
13. yüzyılda İran’ın Horasan kentinde doğan, Selçuklu Devleti’nin egemenliği döneminde Anadolu’ya gelip buraya yerleşen ve burada ölen Hacı Bektaş-ı Veli, yaşam ve inanç felsefesiyle, doğruluğu ve sadeliğiyle, kültürü ve ruh zenginliği ile yalnızca İslam toplumunun değil, Hristiyan halklarında saygısını kazanmıştı.
Bugün de ilçeyi böylesine önemli kılan, 1519 yılında inşa edilen Hacıbektaş Dergahı ile Hacıbektaş türbesinin varlığıdır. Günümüzde müze olarak gezilebilen merkez ; türbenin yanısıra, cami, yemekhane, misafirhane, mutfak, çamaşırhane ve çeşmesiyle bir büyük yapı topluluğudur.

Meydan Evi
Hacıbektaş Veli Müzesi’nin en önemli bölümlerinden biri olan Meydan Evi, Sofa, Meydan Odası ( Cem Odası ),  Meydancı Baba Odası ve Mutfak bölümlerinden oluşuyor. Burada Oniki İmam’ı temsil eden postların yanısıra Bektaşi önderlerine ait resimler, dervişlere ait eski siyah beyaz fotoğraflar ve dönemin etnografik eşyaları sergileniyor.
Meydan (Cem) Odası
Dergah döneminde Bektaşi tarikatına girme ve Cem törenlerinin yapıldığı bölümdür. Bektaşi geleneğinde Meydan kapılarının yüksekliği özellikle alçak tutulur, mekana giren kişinin eğilerek saygı göstermesi sağlanırdı. Meydan odası ilginç tavanı ile daha girer girmez etkiliyor ziyaretçileri.Dokuz kat gök kubbeyi simgelemek üzere çapraz atılmış ahşap kirişlerden oluşmuş tavan “bingi yada kırlangıç” tekniği ile inşa edilmiş. Etrafı ahşap sedirlerle çevrili odanın bir yanında ocak, diğer yanında Bektaşi tahtı yer alıyor. Sedirlerin üzerlerinde dizili postlar ; inanç yolunda bir aşamayı, bir makamı temsil ettiği gibi Oniki imam’ı da işaret ediyor.
Alevi- Bektaşi toplumun ibadeti olan Cem Törenleri, Dedeler tarafından yönetilir. Törende bir araya gelenler öce halka halinde ve yüz yüze bakacak şekilde oturarak Hz. Muhammed, Hz. Ali ve On iki imam hakkındaki deyişleri dinler, daha sonra bağlama eşliğinde semah dönerler.
Semah, bir noktanın çevresinde, hareketleri bir turnanın uçuşunu yansıtan ve gezegenlerin güneş etrafındaki dönüşünü simgeleyen bir ritüeldir. Tanrı’ya yaklaşmak, insanın maddi dünyadan uzaklaşarak ruhuyla yüzleşmesidir. Semah’taki en önemli figürleri eller oluşturur. Sağ el ayasının yukarı, sol el ayasının aşağı bakması “ Hak’tan alıp halka vermek, topraktan gelip Hak’ka ulaşmak” fikrinin simgesidir.
Pir Evi Bölümü
13-16. yüzyıllar arasına tarihlenen Pir Evi, aynı zamanda Hacı Bektaş-ı Veli Hazretleri’nin türbesini de barındırıyor. Bu bölümde Çilehane, Orta Medhal, Mescit, Kırklar Meydanı ve Hazire yer alıyor.
Pir Evi bölümünün girişinde sağlı sollu oniki dedebaba mezarı bulunuyor. Orta Medhal’de Bektaşiler’e ait eşya ve eserler sergileniyor. Pir Evi’nin bir diğer bölümünü oluşturan Kırklar Meydanı, kalem işi motifler ve ahşap süslemeli tavanı ile dikkat çekiyor. Hacı Bektaş-ı Veli’nin sandukasının yer aldığı bölümün orijinal gümüş kapısı, Kırkbudak Şamdanı, Hz. Ali’ye aften ceylan derisi üzerine yazılmış bir hat levha, derviş ve babalara ait eşya ve semboller bu bölümde sergilenen en önemli eserler arasında sayılıyor.
Kırklar Meydanı’nda yer alan “Huzur’u Pir “ yani Hacı Bektaş-ı Veli Hazretleri’nin türbesine “Gök Eşik” adı verilen kapılardan giriliyor. İç mekanda duvarlar ve kubbe kalem işleriyle çevrili. Şelçuklu mimarisi ile inşa edilmiş türbeyi kurşun kaplı piramidal bir çatı örtüyor. Hacıbektaş Veli Müzesi kompleksi içinde ayrıca Güvenç Abdal ve Balım Sultan türbeleri ile 1983 yılında, II. Mahmut döneminde inşa edilmiş Tekke Camii yer alıyor.
Üç Avlu , Üç Bölüm
Hacı Bektaş Veli Müzesi üç avlu etrafından toplanan üç bölümden oluşuyor. Birinci Avlu Nadar Avlusu olarak anılıyor, burada Çamaşırhane ve Hamam olarak kullanılmış iki oda yer alıyor. İkinci Avlu, Dergah Avlusu, Buraya sivri kemerli Üçler Kapısı’ndan geçilerek giriliyor ve Aslanlı Çeşme, Baba Köşkü ,Tekke Cami, Meydan Havuzu, Konuk Evi, Cem Evi, Kiler ve Dedebaba köşkü olarak adlandırılan bölümler bulunuyor.
Hazret avlusu ismiyle anılan Üçüncü Avlu’ya basık kemerli Altılar Kapısı’ndan girliyor ve bu bölümde de Atatürk Köşesi, Pir Evi, Balım Sultan Türbesi, Derviş Mezarlığı ile Has bahçe bölümleri gezilebiliyor.

Hacıbektaş Veli Müzesi